Innowacje przyjazne człowiekowi i środowisku to główny cel Centrum Etyki Technologii (CET) – międzynarodowego think & do tanku utworzonego przy Instytucie Humanites. Ośrodek będzie wspierać odpowiedzialne budowanie i wykorzystywanie technologii wśród ich twórców i użytkowników.
Utworzenie Centrum Etyki Technologii (ethicstech.eu) to odpowiedź na wyzwania związane z rozwojem technologii cyfrowych. Sztuczna inteligencja, robotyzacja czy internet rzeczy to nie tylko szanse, ale i zagrożenia w różnych obszarach życia społecznego, gospodarczego i politycznego. Dlatego w CET chcemy, by w projektowanie technologii było zaangażowane szerokie grono interesariuszy.
Chodzi o przeciwdziałanie takim zjawiskom, jak wykluczenie, dyskryminacja, inwigilacja czy dezinformacja, oraz wspieranie działań dających gwarancję, że technologie będą funkcjonowały
z korzyścią dla ludzi i świata. Skalę wyzwań i potrzeb obrazuje m.in. fakt, iż 63% Polaków powyżej 15. roku życia twierdzi, że technologie wpływają negatywnie na zdrowie fizyczne i psychiczne ludzi (raport i badanie Humanites „Bariery i Trendy. Transformacja technologiczna firm w Polsce 2021”). CET wypełnia lukę na polskiej mapie nowych technologii, na której dotychczas brakowało ośrodka koncentrującego się na promowaniu odpowiedzialnego rozwoju.
Integracja różnych środowisk i sektorów to tylko jeden z celów CET. Chcemy również, by stało się ono centrum krytycznej debaty na temat pożądanego kierunku rozwoju innowacji w Polsce i poza jej granicami. Wierzymy, że dzięki temu także polskie firmy mają szansę zdobyć międzynarodową przewagę konkurencyjną. Zależy nam również na wpływaniu na kształt legislacji dotyczącej technologii.
– Technologia nie jest ani dobra, ani zła – mówi Zofia Dzik, prezes Instytutu Humanites i przewodnicząca Rady Programowej Centrum. – To my nadajemy jej znacznik etyczny w zależności od celów, do których ją wykorzystujemy. Dlatego trzeba nie tylko konkurować, ale też współpracować na rzecz wyższych wartości. Temat etyki, człowieczeństwa i technologii jest obecny w Humanites od początku jego istnienia. Najlepszym tego dowodem jest konferencja „Człowiek i Technologia”, którą w tym roku organizowaliśmy już po raz ósmy.
CET stworzy przestrzeń dla debaty międzysektorowej i będzie promować międzynarodowe rekomendacje dotyczące etyki technologii. Oprócz tego zamierza także popularyzować metodyki pozwalające na projektowanie technologii zgodnie z wartościami, uczestniczyć w rozwoju współczesnej refleksji na temat etyki technologii oraz współpracować z Instytutem Humanites w zakresie rozwoju spójnego przywództwa.
– Nasze centrum ma reprezentować szerokie spektrum opinii – wyjaśnia Maciej Chojnowski, współtwórca i dyrektor programowy CET. – Dlatego do współpracy zaprosiliśmy przedstawicieli różnych środowisk i sektorów. Tylko w ten sposób rekomendacje dotyczące odpowiedzialnego rozwoju technologii mogą zostać wcielone w czyn. Chcemy, by Polska dołączyła do grona państw, które poważnie traktują etykę technologii. Planujemy również współpracę z zagranicznymi ośrodkami działającymi w tym obszarze.
W skład Rady Programowej CET wchodzi kilkanaścioro ekspertów ze świata nauki, biznesu, administracji rządowej i NGO-sów. Wśród nich są m.in. etycy, ekonomiści, informatycy i prawnicy.
Nie zapomniano także o głosie osób niepełnosprawnych, których udział w powstawaniu i wdrażaniu przyjaznych człowiekowi innowacji ma istotne znaczenie dla ich efektywności.
